توزيع پزشك در ايران عادلانه نيست / پزشك در تهران ۲ برابر ميانگين آمريكا!
بر اساس آمار رسمي سازمان نظام پزشكي، در كشور ما در استان سيستان و بلوچستان كه يكي از محرومترين استانهاست، تعداد پزشك اعم از پزشك عمومي، متخصص و فوقتخصص به طور ميانگين حدود شش به ازاي هر ۱۰هزار نفر است.
توزيع پزشك در ايران عادلانه نيست / پزشك در تهران ۲ برابر ميانگين آمريكا!
به گزارش سلام نو به نقل از ايسنا، معاون فني نظام پزشكي تهران و عضو شوراي عالي سازمان نظام پزشكي كشور با اشاره به مشكلات و چالشهاي توزيع پزشك در كشور، گفت: اختلاف بين غيربرخوردارترين استان ما كه استان سيستان و بلوچستان است، با برخوردارترين استان كشور يعني استان تهران، از نظر ميزان پزشك بالاي ۱۰ برابر اختلاف است؛ اين آمارها به معناي تبعيض مطلق در سيستم ارجاع نظام سلامت كشور است.
مقالات بيشتر:خدمات مجالس ختم
دكتر علي دباغ، درباره وضعيت توزيع پزشك در كشور جهت دسترسي عادلانه مردم به خدمات سلامت، گفت: طي ۱۰ سال اخير نتوانستيم طرح نظام ارجاع و پزشك خانواده را كه يكي از شاهبيتهاي نظام سلامت كارآمد است، پياده كنيم. به نظر ميرسد بيشترين معضل اين بود كه در دولت قبل تاكيدي كه بايد بر روي حوزه بهداشت ميشد، اتفاق نيفتاد و عمدتا بر حوزه درمان تاكيد شد.
لزوم برتري "بهداشت" در سلامت
وي افزود: مقام معظم رهبري در ديدارهايي كه اخيرا هم داشتند، بيش از پيش بر حوزه بهداشت تاكيد كردند و به درستي تاكيد كردند جايگاه بهداشت بايد بيش از اين مورد توجه قرار گيرد. بايد توجه كرد كه نظام ارجاع و پزشك خانواده كه در هم تنيدهاند، كمك ميكنند كه بهداشت قوام بهتري داشته باشد. زمانيكه حوزه بهداشت در نظام سلامت برتري داشته باشد، حالت انتظار براي ايجاد بيماري به حالت پيشگيري بدل ميشود و جو عمومي به سمت پيشگيري ميرود.
شروط دسترسي به "سلامت" ساختارمند
دباغ با بيان اينكه برتري يافتن حوزه بهداشت و حركت عمومي به سمت پيشگيري، مستلزم سازوكارهايي است، ادامه داد: اين اقدام مستلزم يك سيستم و نظام است و چارچوب مشخصي دارد و نيازمند مقدمات و پيش زمينههايي است. مهمترين پيش زمينه آن، اين است كه تناسب نيروي پزشكي و نيروهاي همراه هر پزشك را حفظ كنيم. به طور متوسط يك پزشك و حدود ۱۲ نيروي غير پزشك بايد همراه باشند تا بتوانند به خوبي كار كنند. يك پزشك به تنهايي نميتواند كار كند و به نيروهايي مانند پرستار، داروساز، نيروي آزمايشگاه، اتاق عمل و ... براي ارائه خدمت نياز دارد. بنابراين ايجاد ساختار مناسب در نظام سلامت فقط به پزشك تنها وابسته نيست. پزشك تنهايي كه نه آزمايشگاه در دسترسش باشد، نه داروخانه و ... چه كاري ميتواند انجام دهد؟. در اين صورت دست پزشك بسته است.
وضعيت توزيع پزشك در ايران
پزشك در تهران ۲ برابر ميانگين آمريكا!
وي با بيان اينكه دسترسي به ساختار مناسب نظام سلامت و توزيع اين نظام نيازمند برنامهريزي، اقدامات موثر و پايش برنامه است، گفت: در كشوري مانند آمريكا در ايالتهاي مختلف به طور ميانگين به ازاي هر ۱۰ هزار نفر، بين ۳۲ تا ۳۳ پزشك دارد و اختلاف ميان ايالات مختلف اين كشور، از نظر تعداد پزشك بسيار كم است. زيرا امكانات رفاهي در اكثر ايالتها مشابه هم است و درآمدها هم در اكثر ايالات آمريكا يكسان هستند. در ساير كشورهايي هم كه از نظر اقتصادي پيشرفته هستند نيز وضعيت به همين صورت است.
اختلاف ۱۰ برابري برخوردارترين و محرومترين استان كشور از نظر تعداد پزشك
دباغ درباره وضعيت توزيع پزشك در ايران نيز گفت: بر اساس آمار رسمي سازمان نظام پزشكي، در كشور ما در استان سيستان و بلوچستان كه يكي از محرومترين استانهاست، تعداد پزشك اعم از پزشك عمومي، متخصص و فوقتخصص به طور ميانگين حدود شش به ازاي هر ۱۰هزار نفر است. اين در حالي است كه در استان تهران به طور ميانگين حدود ۷۰ پزشك اعم از پزشك عمومي، متخصص و فوق تخصص به ازاي هر ۱۰هزار نفر وجود دارد؛ يعني بيش از دو برابر ميانگين آمريكا در استان تهران پزشك داريم و اختلاف بين غيربرخوردارترين استان ما كه استان سيستان و بلوچستان است، با برخوردارترين استان ما يعني استان تهران، از نظر ميزان پزشك بالاي ۱۰ برابر اختلاف است. اين آمارها به معناي تبعيض مطلق در سيستم ارجاع ما است.
چرايي معضل مسافران سلامت
وي با بيان اينكه دولت قبل طي ۱۰ سال اخير وظيفه پيگيري و اجراي طرحهاي پزشك خانواده و نظام ارجاع را برعهده داشت، گفت: برخلاف برخي افراد كه تصور ميكنند كه پرداختي به پزشكان در مناطق محروم و كمتر برخوردار نبايد افزايش يابد، اتفاقا ميزان پرداختي پزشكان اين مناطق بايد بيشتر شود، وگرنه پزشكان به سمت شهرهاي برخوردار مانند تهران، مشهد، تبريز، اصفهان و ... هجوم ميآورند. معضل مسافران سلامت هم كه براي كوچكترين مشكل سلامت به تهران و شهرهاي بزرگ ميروند، از همين جا نشات ميگيرد. در عين حال اين مساله فقط مختص پزشك هم نيست و همانطور كه گفتم هر پزشكي حدود ۱۲ نفر تيم نياز دارد و بايد اين امكانات هم به نسبت منطقه وجود داشته باشد.
راهكارهاي حل مشكلات توزيع پزشك
دباغ با بيان اينكه هرچقدر اين اقدامات و مباحث را پشت گوش بيندازيم، بيشتر هزينه ميدهيم، به برخي راهكارهاي حل مشكلات توزيع پزشك اشاره و اظهار كرد: اولين راهكار، تعيين اهداف كلان نظام سلامت است كه خوشبختانه اين اقدام تا حد زيادي انجام شده است؛ به طوري كه سياستهاي كلي نظام سلامت از سوي مقام معظم رهبري تعيين شده، استانداردهاي جهاني و كشوري وجود دارد و بايد بر اساس آنها حركت شود. سياستهاي كلي نظام سلامت كه از سوي مقام معظم رهبري ابلاغ شده و در عين حال قانون اساسي و برنامههاي توسعه، اهداف كلان نظام سلامت را مشخص كردهاند. دومين اقدام، منابع مشخص اعم از منابع مالي و غير مالي است. اين منابع شامل سختافزاري است كه تعداد تختهاي بيمارستاني، بيمارستانها، درمانگاهها، پايگاههاي بهداشتي و ... را در برميگيرد. دوم منابع نرمافزاري و نيروهاي تخصصي و آموزش ديده در نظام سلامت است و از همه مهمتر سرمايه اجتماعي است. اين سه دسته منابع در نظام سلامت تعيين شدند. بنابراين اهداف و منابع مشخص هستند و بايد بر اساس اهداف و متناسب با منابع، برنامهريزي تنظيم شود.
وي تاكيد كرد: به نظر ميآيد كه در حال حاضر ما نيازمند بازنگري در برنامههايمان هستيم. برنامههاي موقتي مانند طرح تحول نظام سلامت، عمدتا به صورت موسمي هستند و پايدار نخواهند بود. ما براي برنامهريزي نياز به اقدامات پايدار داريم. بنابراين نيازمند برنامههاي پايدار در نظام سلامت هستيم. در عين حال اين برنامهها نيازمند پايشهاي مستمر هفتگي، ماهانه فصلي و سالانه است.
دباغ با بيان اينكه با توجه به اين مباحث، در جهت حل مشكلات نظام سلامت در صورتيكه درست اقدام كنيم، كار پيچيدهاي نيست، گفت: اگر درست اقدام كنيم طي چند سال ميتوانيم به اهداف عاليمان برسيم كه رضايت مردم را به دنبال داشته باشد. نيازمند عزم جدي براي رسيدن به اين اهداف هستيم. متاسفانه بحث نظام ارجاع و پزشك خانواده سالها مطرح شده و دولتها بيشتر در اين باره حرف زدند تا عمل كنند. بايد آقاي رييس جمهور اين مباحث را در حوزه سلامت مدنظر قرار دهند و تيمشان، اين موضوع را به عنوان اولويتي كه نهتنها باعث ارتقاء وضعيت پزشكي، بلكه منجر به ارتقاء كشور ميشود، در نظر بگيرند. در اين صورت بسياري از نارضايتيها، درد و رنجهاي مردم، هزينهها و مهاجرتها در حوزه سلامت كاهش مييابد.
وي با بيان اينكه بيشترين مشكل ما در توزيع منابع مالي است، گفت: مهمتر از كسري منابع، توزيع و برنامهريزي براي آن است. وقتي ۷۰ پزشك به ازاي هر ۱۰ هزار نفر در تهران داريم و در سيستان و بلوچستان ۶ پزشك به ازاي هر ۱۰ هزار نفر داريم، اين موضوع به چه معناست؟؛ بيترديد به اين معني است كه اور لود (بيش از حد نياز) پزشك داريم. وقتي ميگوييم پزشك زياد داريم، اما در مناطق محروم با كمبود پزشك مواجهيم، افزايش ظرفيت دانشجويان پزشكي مشكلي را حل نميكند. هرچقدر هم پزشك اضافه داشته باشيد، وقتي درست مديريت نكنيد، مجددا به مناطق برخوردار ميآيند يا اينكه از كشور ميروند. اين موارد فقط هم مختص پزشك نيست، بلكه ساير نيروهاي حوزه سلامت را هم شامل ميشود.
وي درباره وضعيت توزيع پزشك در تهران نيز گفت: به نظر ميرسد كه در مناطق برخوردار تهران تراكم پزشك بيش از مناطق غير برخوردار است. در اين زمينه هم به مديريت و برنامهريزي نياز است كه براي مناطق كمبرخوردارتر اهرمهاي تشويقي در نظر بگيرند.
مقالات ديگر:وكيل اروميه
برچسب: ،
ادامه مطلب